Ειδικό καθεστώς του άρθρου 39β του Φ.Π.Α. – Ανάλυση των διατάξεων και τρόποι λογιστικής παρακολούθησης

Άρθρα
Ειδικό καθεστώς του άρθρου 39β του Φ.Π.Α. – Ανάλυση των διατάξεων και τρόποι λογιστικής παρακολούθησης

Κατηγορία: Φ.Π.Α.

Κωνσταντίνος Νιφορόπουλος
Ορκωτός ελεγκτής λογιστής – «ΩΡΙΩΝ Α.Ε.Ο.Ε.Λ».
Επιστημονικός Συνεργάτης Taxheaven.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. ΠΡΟΛΟΓΟΣ
2. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
2.1 Φ.Π.Α – Ευρωπαϊκή Οδηγία - «Καθεστώς ταμειακής λογιστικής»
2.2 Δικαίωμα επιλογής ένταξης στο ειδικό καθεστώς.
2.3 Πράξεις που δεν υπάγονται στο ειδικό καθεστώς.
2.4 Τρόπος ένταξης / εξόδου στο/από ειδικό καθεστώς
2.5 Υποχρεώσεις επιχειρήσεων που έχουν ενταχθεί στο «ειδικό καθεστώς -39β »
2.6 Υποχρεώσεις επιχειρήσεων που δεν έχουν ενταχθεί στο «ειδικού καθεστώς του 39β », αλλά συναλλάσσονται με επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί στο «ειδικό καθεστώς».
2.7 Πότε καθίσταται απαιτητός ο Φ.Π.Α στο «ειδικό καθεστώς του 39β ».
2.8 Αντιστοίχιση εισπράξεων-πληρωμών με τα φορολογικά στοιχεία.
2.9 «Ειδικό στοιχείο προκαταβολής» στα πλαίσια του ειδικού καθεστώτος
3. ΠΟΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΥΜΦΕΡΕΙ Η ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ «ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΟΥ ΑΡ. 39β».
4. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΙ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ «ΕΙΔΙΚΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΤΟΥ ΑΡ. 39β».
4.1 Λογαριασμοί Φ.Π.Α.
4.2 Λογαριασμοί Πωλήσεων/Αγορών.
4.3 «Αρχείο εισπράξεων/πληρωμών» - Λογαριασμοί Τάξεως .
4.4 Λογιστική παρακολούθηση του αρχείου « εισπράξεων/πληρωμών».
4.5. Συνδεσμολογία των προτεινόμενων Λογαριασμών.
5 ΕΠΙΛΟΓΟΣ

1. ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Με την ΠΟΛ.1214/30.9.2014 «Ειδικό καθεστώς καταβολής ΦΠΑ κατά τον χρόνο της είσπραξης σύμφωνα με το άρθρο 39.β του Κώδικα ΦΠΑ», δόθηκαν οδηγίες για την εφαρμογή του άρθρου 39.β. , μεταξύ των οποίων προβλέπονται και υποχρεώσεις τήρησης ειδικών λογιστικών αρχείων (αρχείο εισπράξεων/πληρωμών). Η υποχρέωση αυτή αφορά όχι μόνο αυτούς που εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς αλλά και όσους δεν εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς, στην περίπτωση που είναι λήπτες φορολογητέων πράξεων από υποκείμενους που έχουν ενταχθεί στο ειδικό καθεστώς (αυτοί θα τηρούν μόνο «αρχείο πληρωμών» ).

Γενικά, με το ειδικό αυτό σύστημα ( Φ.Π.Α-άρθρο 39β ) η πληρωμή του ΦΠΑ θα γίνεται μετά την είσπραξή της απαίτησης και όχι με την έκδοση του τιμολόγιου, όπως γίνεται στο «Κανονικό καθεστώς» και αντίστοιχα η έκπτωση του Φ.Π.Α, θα γίνεται με την πληρωμή της αξίας του τιμολογίου.

Η παρούσα ανάλυση έχει ως κύριο στόχο να προτείνει έναν τρόπο λογιστικής καταχώρησης-από τους πολλούς δυνατούς τρόπους-για την κάλυψη της υποχρέωσης που έχουν οι υποκείμενες στο μέτρο επιχειρήσεις για την τήρηση «αρχείου εισπράξεων/πληρωμών», αλλά και να επισημάνει τα κύρια στοιχεία του «Ειδικού καθεστώτος καταβολής ΦΠΑ κατά τον χρόνο της είσπραξης σύμφωνα με το άρθρο 39.β του Κώδικα ΦΠΑ».

Ο προτεινόμενος τρόπος καταχώρησης, πρέπει να εκτιμηθεί στα πλαίσια των αναγκών και των δυνατοτήτων κάθε επιχείρησης και υπό την αίρεση των αναλυτικών λογιστικών οδηγιών που ενδεχομένως θα δοθούν από τα αρμόδια όργανα.

Επίσης να θυμίσω, για την αποφυγή σύγχυσης ότι οι διατάξεις του άρθρου 39 του Κώδικα ΦΠΑ (όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 251 του Ν. 4281/2014), οι οποίες προβλέπουν ότι : «1. Απαλλάσσονται από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης και καταβολής φόρου υποκείμενοι, οι οποίοι, κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο, πραγματοποίησαν ακαθάριστα έσοδα, χωρίς το φόρο προστιθέμενης αξίας, μέχρι δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ. Ως ακαθάριστα έσοδα νοούνται όλα τα έσοδα, τα οποία λαμβάνονται υπόψη στη φορολογία εισοδήματος …… 9. Οι υποκείμενοι της παραγράφου 1, στις περιπτώσεις που σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας έχουν υποχρέωση έκδοσης φορολογικών στοιχείων, αναγράφουν σε αυτά την ένδειξη «χωρίς φόρο προστιθέμενης αξίας-απαλλαγή μικρών επιχειρήσεων» και δεν δικαιούνται να εκπέσουν το φόρο των εισροών τους», αφορούν διαφορετικό θέμα, από αυτό που αναλύουμε στο άρθρο αυτό. Στην περίπτωση μας (άρθρο 39β ), υπολογίζεται Φ.Π.Α, επί της αξίας του τιμολογίου, αλλά η απόδοση του ή αντίστοιχα η έκπτωση του, γίνεται με βάση το χρόνο είσπραξης/πληρωμής.

2. ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

2.1 Φ.Π.Α – Ευρωπαϊκή Οδηγία - «Καθεστώς ταμειακής λογιστικής»

Σύμφωνα με την «Οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου της 28ης Νοεμβρίου 2006» , όπως έχει τροποποιηθεί με την « Οδηγία 2010/45/EE του Συμβουλίου της 13ης Ιουλίου 2010 για την τροποποίηση της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας όσον αφορά τους κανόνες τιμολόγησης», ισχύουν τα εξής : « (Άρθρο 66) … τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν, ότι για ορισμένες πράξεις ή ορισμένες κατηγορίες υποκείμενων στον φόρο, ο φόρος καθίσταται απαιτητός:….. β) το αργότερο κατά τον χρόνο είσπραξης του τιμήματος,» και : « ( Άρθρο 226 ) ……………7α) όταν ο ΦΠΑ καταστεί απαιτητός κατά τον χρόνο είσπραξης του τιμήματος σύμφωνα με το άρθρο 66 σημείο β) και το δικαίωμα έκπτωσης γεννάται κατά τον χρόνο κατά τον οποίο ο προς έκπτωση φόρος γίνεται απαιτητός, η αναφορά «Καθεστώς ταμειακής λογιστικής»,»

Η γενική αρχή λοιπόν, είναι ότι : Ο φόρος καθίσταται απαιτητός κατά το χρόνο είσπραξης της αντιπαροχής ή μέρους αυτής που αφορά τις πραγματοποιούμενες από τα πρόσωπα αυτά φορολογητέες πράξεις και ο φόρος εισροών εκπίπτεται κατά το χρόνο πληρωμής του τιμήματος ή μέρους αυτού που αφορά τις φορολογητέες πράξεις που λαμβάνουν από άλλους υποκείμενους στο φόρο.

Το πώς θα λειτουργήσει το σύστημα του νέου αυτού «Ειδικού Καθεστώτος», προβλέπεται στο άρθρο 39.β του Κώδικα ΦΠΑ και στην ΠΟΛ.1214/30.9.2014.

2.2 Δικαίωμα επιλογής ένταξης στο ειδικό καθεστώς.

Έχουν οι υποκείμενοι στο φόρο, των οποίων ο ετήσιος κύκλος εργασιών κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο δεν υπερβαίνει τις πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) ευρώ, με την προϋπόθεση ότι και κατά την τρέχουσα διαχειριστική περίοδο μέχρι την άσκηση της επιλογής δεν έχουν υπερβεί το ανωτέρω όριο. Για τους υποκείμενους των οποίων η προηγούμενη διαχειριστική περίοδος είναι μικρότερη των δώδεκα (12) μηνών, ο ετήσιος κύκλος εργασιών υπολογίζεται με αναγωγή του πραγματοποιηθέντος κύκλου εργασιών σε δωδεκάμηνη περίοδο.

Σημειώνεται ότι και για όσους δεν εντάσσονται στο «Ειδικό καθεστώς του 39β »,υπάρχουν υποχρεώσεις από την στιγμή που συναλλάσσονται με υποκείμενους στο «Ειδικό καθεστώς του 39β».

Στο ειδικό καθεστώς δεν μπορεί να ενταχθεί υποκείμενος στο φόρο, ο οποίος αποδεδειγμένα κατά τη διάρκεια των δύο προηγούμενων διαχειριστικών περιόδων δεν έχει υποβάλλει δηλώσεις ΦΠΑ και εισοδήματος ή καταστάσεις πελατών - προμηθευτών ή έχει υποπέσει σε φορολογικές παραβάσεις που συνιστούν φοροδιαφυγή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 55 παράγραφος 2 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας.

Σημειώνεται ότι το δικαίωμα ένταξης είναι ανεξάρτητο από την κατηγορία των βιβλίων που τηρεί μια επιχείρηση. Βέβαια και στις περιπτώσεις που τηρούνται απλογραφικά (Β΄ κατηγορίας) βιβλία, θα πρέπει να τηρείται και ειδικό «αρχείο εισπράξεων/πληρωμών».

2.3 Πράξεις που δεν υπάγονται στο ειδικό καθεστώς.

Στο ειδικό καθεστώς δεν υπάγονται οι ακόλουθες πράξεις:
α) Παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών οι οποίες απαλλάσσονται από το φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 22 έως 28β του κώδικα Φ.Π.Α.
β) Εισαγωγές αγαθών.
γ) Ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών.
δ) Πράξεις για τις οποίες υπόχρεος για την καταβολή του φόρου καθίσταται ο λήπτης των αγαθών ή υπηρεσιών.
ε) Λιανικές πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών.
στ) Πράξεις για τις οποίες ο τόπος φορολόγησης δεν βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας.

2.4 Τρόπος ένταξης / εξόδου στο/από ειδικό καθεστώς

α) Ένταξη στο ειδικό καθεστώς
Υποβολή αίτησης

Απαιτείται η υποβολή δήλωσης, σύμφωνα με το υπόδειγμα που περιλαμβάνεται στο Παράρτημα Ι.Α της ΠΟΛ.1214/30.9.2014. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος TAXISNET, σε ειδική για τον σκοπό αυτό εφαρμογή, πριν από τη φορολογική περίοδο, από την έναρξη της οποίας ζητείται η ένταξη στο ειδικό καθεστώς. Ειδικά για την πρώτη εφαρμογή, η δήλωση ένταξης στο καθεστώς γίνεται δεκτή έως 20.10.2014 και η ένταξη ισχύει από 1.10.2014.

Έγκριση της Φορολογικής Διοίκησης

Στην περίπτωση δήλωσης ένταξης στο ειδικό καθεστώς, η Φορολογική Διοίκηση διαπιστώνει εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις που τίθενται από το νόμο και ενημερώνει ηλεκτρονικά άμεσα τον φορολογούμενο για την αποδοχή της δήλωσης ένταξης. Σε περίπτωση που διαπιστώνει ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις, ενημερώνει ηλεκτρονικά άμεσα τον φορολογούμενο για την απόρριψη του αιτήματος ένταξης, αιτιολογώντας την απόφαση αυτή.

β) Έξοδος από το ειδικό καθεστώς και ένταξη στο κανονικό καθεστώς

Η έξοδος από το ειδικό καθεστώς πραγματοποιείται στις εξής περιπτώσεις:

(1) Με οικειοθελή έξοδο

Ο υποκείμενος στο φόρο επιλέγει την έξοδό του από το ειδικό καθεστώς, με υποβολή δήλωσης, σύμφωνα με το υπόδειγμα που περιλαμβάνεται στο Παράρτημα Ι.Β της ΠΟΛ.1214/30.9.2014. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος TAXISNET σε ειδική για τον σκοπό αυτό εφαρμογή, πριν από τη διαχειριστική περίοδο από την έναρξη της οποίας ζητείται η έξοδος από το ειδικό καθεστώς, με την προϋπόθεση ότι η επιχείρηση έχει παραμείνει στο ειδικό καθεστώς τουλάχιστον για μία ολόκληρη διαχειριστική περίοδο. Στην περίπτωση της οικειοθελούς εξόδου από το ειδικό καθεστώς, η Φορολογική Διοίκηση, διαπιστώνει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις που τίθενται για το σκοπό αυτό από το άρθρο 39.β και σε αντίθετη περίπτωση ενημερώνει άμεσα τον υποκείμενο ότι το αίτημά του δεν γίνεται αποδεκτό.

(2) Έξοδος λόγω υπέρβασης του ορίου των πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) ευρώ.

Εφόσον σε μια διαχειριστική περίοδο πραγματοποιηθεί υπέρβαση του προβλεπόμενου ορίου των πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) ευρώ, η ένταξη στο κανονικό καθεστώς είναι υποχρεωτική από την έναρξη της επόμενης διαχειριστικής περιόδου. Ο υποκείμενος στο φόρο υποχρεούται να υποβάλλει ηλεκτρονικά στην ειδική εφαρμογή του TAXISNET, τη δήλωση που περιλαμβάνεται στο Παράρτημα Ι.Β της ΠΟΛ.1214/30.9.2014, μέχρι τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου, κατά την οποία πραγματοποιείται η υπέρβαση του ορίου. Όταν η Φορολογική Διοίκηση διαπιστώνει την υπέρβαση του ορίου κύκλου εργασιών απεντάσσει τον υποκείμενο στο φόρο από το ειδικό καθεστώς, ακόμη και στην περίπτωση που δεν έχει υποβληθεί η δήλωση του προβλέπεται ενημερώνοντας άμεσα τον υποκείμενο στο φόρο. Εάν η διαπίστωση γίνει εντός της διαχειριστικής περιόδου στην οποία πραγματοποιήθηκε η υπέρβαση η ένταξη στο κανονικό καθεστώς ισχύει από την επόμενη διαχειριστική περίοδο. Εάν όμως η διαπίστωση από την Φορολογική Διοίκηση γίνει την επόμενη διαχειριστική περίοδο από αυτή εντός της οποίας ξεπεράστηκε το όριο, η ένταξη στο κανονικό καθεστώς ισχύει από τη φορολογική περίοδο που έπεται της ανωτέρω ενημέρωσης.

(3) Έξοδος λόγω μη εκπλήρωσης των υποχρεώσεων ή ύπαρξης παραβάσεων.

Εφόσον η Φορολογική Διοίκηση διαπιστώσει ότι ο ενταγμένος στο ειδικό καθεστώς υποκείμενος δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την ένταξή του στο καθεστώς αυτό, ή έχει υποπέσει σε παραβάσεις που αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 9 του άρθρου 39.β του Κώδικα ΦΠΑ ( φορολογικές παραβάσεις που συνιστούν φοροδιαφυγή σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 55 παράγραφος 2 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας.) . Στην περίπτωση αυτή η ένταξη στο κανονικό καθεστώς ισχύει από τη φορολογική περίοδο που ακολουθεί την αποστολή στον υποκείμενο σχετικής ενημέρωσης από τη φορολογική διοίκηση, με την οποία αιτιολογείται η υποχρέωση ένταξης στο κανονικό καθεστώς.

Όταν η Φορολογική Διοίκηση διαπιστώνει την μη πλήρωση των προϋποθέσεων παραμονής στο ειδικό καθεστώς, σύμφωνα με την παράγραφο 9 του άρθρου 39.β απεντάσσει τον υποκείμενο στο φόρο από το ειδικό καθεστώς, ενημερώνοντας άμεσα τον υποκείμενο στο φόρο. Στην περίπτωση αυτή η ένταξη στο κανονικό καθεστώς ισχύει από τη φορολογική περίοδο που έπεται της ανωτέρω ενημέρωσης.

γ) Συνέπειες από την Έξοδο.

Σε όλες τις περιπτώσεις εξόδου, οι υποκείμενοι που απεντάσσονται από το ειδικό καθεστώς, υποχρεούνται, με την δήλωση ΦΠΑ της τελευταίας πριν την έξοδό τους από το ειδικό καθεστώς φορολογικής περιόδου, να καταβάλλουν τον φόρο για όλα τα ανεξόφλητα φορολογικά στοιχεία. Με την ίδια δήλωση ασκείται και το δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών που αφορά ανεξόφλητα φορολογικά στοιχεία που έχουν ληφθεί από προμηθευτές, οι οποίοι δεν είναι ενταγμένοι στο ειδικό καθεστώς. Κατά τον ίδιο χρόνο ασκείται το δικαίωμα έκπτωσης των υποκειμένων πελατών των ανωτέρω προσώπων για ανεξόφλητα φορολογικά στοιχεία που έχουν λάβει από τα πρόσωπα αυτά.

2.5 Υποχρεώσεις επιχειρήσεων που έχουν ενταχθεί στο «ειδικό καθεστώς του 39β »

α) Τήρηση αρχείου εισπράξεων/πληρωμών, ( ανεξαρτήτως της κατηγορίας των λογιστικών βιβλίων που τηρούνται ), στο οποίο θα καταχωρούνται όλες οι εισπράξεις που πραγματοποιούν από τους πελάτες τους, για συναλλαγές που εμπίπτουν στο ειδικό καθεστώς, καθώς και όλες οι πληρωμές που αυτοί πραγματοποιούν προς τους προμηθευτές τους. Το εν λόγω αρχείο τηρείται με κάθε πρόσφορο τρόπο, με την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω εισπράξεις και πληρωμές αποδεικνύονται δεόντως.

β) Αναγραφή στα φορολογικά στοιχεία που εκδίδουν της ένδειξης : «Ειδικό καθεστώς καταβολής του φόρου κατά το χρόνο είσπραξης της αντιπαροχής – άρθρο 226.7.α. Οδηγίας 2006/112/ΕΚ – άρθρο 39.β Κώδικα ΦΠΑ».

γ) Ενημέρωση της Φορολογικής Διοίκησης για τις εισπράξεις/πληρωμές που πραγματοποίησαν, με την υποβολή των καταστάσεων φορολογικών στοιχείων του άρθρου 14 παράγραφοι 3 και 4 Ν. 4174/2013, (υποβολή των τριμηνιαίων συγκεντρωτικών καταστάσεων).
Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής :
Οι υπόχρεοι καταχωρούν στις τριμηνιαίες «Συγκεντρωτικές καταστάσεις » ( ΠΟΛ.1022/7.1.2014 ), επιπλέον των μέχρι τώρα προβλεπομένων και τα εξής στοιχεία:
i. Στις καταστάσεις πελατών, τις συνολικές εισπράξεις που έλαβαν, ανά ΑΦΜ πελάτη, με διάκριση της καθαρής φορολογητέας αξίας και του αναλογούντος ΦΠΑ.
ii. Στις καταστάσεις προμηθευτών, τις συνολικές πληρωμές που πραγματοποίησαν, ανά ΑΦΜ προμηθευτή, με διάκριση της καθαρής φορολογητέας αξίας και του αναλογούντος ΦΠΑ.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με το δελτίο τύπου της 30-09-2014 «Απόδοση του Φ.Π.Α. κατά το χρόνο είσπραξης» από τη Γ.Γ.Δ.Ε., η ημερομηνία λειτουργίας της ειδικής εφαρμογής στο TaxisNet θα ανακοινωθεί τις επόμενες.

2.6 Υποχρεώσεις επιχειρήσεων που δεν έχουν ενταχθεί στο «ειδικού καθεστώς του 39β », αλλά συναλλάσσονται με επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί στο «ειδικό καθεστώς»

α) Υποχρεούνται στην τήρηση « αρχείου πληρωμών» , στο οποίο θα καταχωρούνται όλες οι πληρωμές που αυτοί πραγματοποιούν προς τους προμηθευτές τους ( υποκείμενους στο «ειδικό καθεστώς» . Το εν λόγω αρχείο τηρείται με κάθε πρόσφορο τρόπο, με την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω πληρωμές αποδεικνύονται δεόντως.

β) Ενημέρωση της φορολογικής διοίκησης για τις πληρωμές που πραγματοποίησαν, με την υποβολή των καταστάσεων φορολογικών στοιχείων του άρθρου 14 παράγραφοι 3 και 4 Ν. 4174/2013, (υποβολή των τριμηνιαίων συγκεντρωτικών καταστάσεων) . Ειδικότερα προβλέπεται ότι :

Οι υπόχρεοι καταχωρούν στις τριμηνιαίες «Συγκεντρωτικές καταστάσεις » ( ΠΟΛ.1022/7.1.2014 ), επιπλέον και τα εξής στοιχεία:
Στις καταστάσεις προμηθευτών, τις συνολικές πληρωμές που πραγματοποίησαν, ανά ΑΦΜ προμηθευτή, με διάκριση της καθαρής φορολογητέας αξίας και του αναλογούντος ΦΠΑ.

Η υποχρέωση της υποβολής αυτής εξυπηρετεί τον έλεγχο της ταυτόσημης ημερομηνίας εισπράξεων/πληρωμών, και γιαυτό το λόγο υπάρχει η υποχρέωση τήρησής του, και από τον λήπτη του παραστατικού.

Σημειώνεται επίσης, ότι η Φορολογική Διοίκηση διαθέτει εφαρμογή μέσω του συστήματος TAXISΝΕΤ στην οποία οι ενδιαφερόμενοι πιθανοί συναλλασσόμενοι θα μπορούν να επιβεβαιώσουν ότι συγκεκριμένο ΑΦΜ είναι ενταγμένο στο ειδικό καθεστώς.

Από τις διατάξεις του νόμου καθώς και της ερμηνευτικής δεν προκύπτει ξεκάθαρα πως θα αντιμετωπίζει ο λήπτης ενταγμένος στο ειδικό καθεστώς στοιχεία από εκδότη μη ενταγμένο στο ειδικό καθεστώς.

Εάν η φορολογική διοίκηση με νέα ερμηνεία της εντάξει και αυτές τις συναλλαγές στο ειδικό καθεστώς, τότε η διασταύρωση δεν μπορεί να γίνει, επειδή σύμφωνα με τα ανωτέρω η επιχείρηση του «κανονικού καθεστώτος», δεν τηρεί ούτε υποβάλει στοιχεία εισπράξεων.

Βέβαια καταλαβαίνει κανείς ότι στην περίπτωση αυτή το Δημόσιο θα έχει το «όφελος» του σχετικού ετεροχρονισμού.

Δηλαδή ο υποκείμενος του «ειδικού καθεστώτος του 39β », όταν δέχεται τιμολόγια από υποκείμενους στο «κανονικό καθεστώς », θα συμψηφίζει τον Φ.Π.Α όταν πληρώνει την απαίτηση, ενώ ο πωλητής του» κανονικού καθεστώτος », θα αποδίδει τον Φ.Π.Α, με την έκδοση του τιμολογίου.

2.7 Πότε καθίσταται απαιτητός ο Φ.Π.Α στο «ειδικό καθεστώς του 39β ».

α ) Ο Φ.Π.Α καθίσταται απαιτητός τον χρόνο, κατά τον οποίο εισπράττεται η αντιπαροχή. Ως «είσπραξη» ( για την εφαρμογή του καθεστώτος και σύμφωνα με την ερμηνευτική ) νοούνται : όλοι οι τρόποι πληρωμής (μετρητά, επιταγές, ταχυδρομικές επιταγές, εμβάσματα, πιστωτικές κάρτες, συμψηφισμός ή εκχώρηση απαιτήσεων, πληρωμές σε είδος, πάγιες εντολές, κ.λπ.), με την προϋπόθεση ότι αποδεικνύεται επαρκώς η πραγματοποίησή τους. Ως χρόνος πραγματοποίησης της είσπραξης ή πληρωμής, θεωρείται η ημερομηνία που φέρει το παραστατικό είσπραξης ή πληρωμής ή σε περίπτωση μη ύπαρξης παραστατικού, η ημερομηνία πίστωσης της είσπραξης ή πληρωμής στα βιβλία των συμβαλλομένων, η οποία πρέπει να είναι ταυτόσημη και για τους δύο συμβαλλόμενους.

β) Στην περίπτωση είσπραξης προκαταβολής πριν την πραγματοποίηση φορολογητέας συναλλαγής ο φόρος καθίσταται απαιτητός τον χρόνο κατά τον οποίο εισπράττεται η προκαταβολή. Κατά τον ίδιο χρόνο υπάρχει υποχρέωση έκδοσης του ειδικού στοιχείου προκαταβολής που προβλέπεται.

γ) Σύμφωνα με την ΠΟΛ.1214/30.9.2014 στην περίπτωση εξόφλησης με επιταγή, (φαντάζομαι ότι περιλαμβάνει και την περίπτωση που η «εξόφληση», γίνεται με επιταγή τρίτου), ο φόρος καθίσταται απαιτητός τον χρόνο κατά τον οποίο λαμβάνεται η επιταγή. Σε περίπτωση μη είσπραξης της επιταγής, η φορολογητέα αξία μειώνεται κατά το χρόνο που σφραγίστηκε η επιταγή. Δηλαδή στην περίπτωση επιταγής δεν ισχύει η ημερομηνία έκδοσης (μεταγενέστερη συνήθως κατά την εμπορική πρακτική) αλλά η ημερομηνία παραλαβής.

Η διάταξη αυτή «αποδομεί» μερικώς, την χρησιμότητα της ένταξης καθώς είναι γωνστό ότι αρκετές συναλλαγές εξωφλούνται με μεταχρονολογημένες επιταγές.

Αντιγράφω από την αιτιολογική του ν. 4261/2014 (το άρθρο 39β, τέθηκε όπως προστέθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 185, του Νόμου αυτού), τα εξής : «Το σημερινό φορολογικό σύστημα βασίζεται στο λεγόμενο σύστημα των δεδουλευμένων πράξεων, το οποίο έχει οδηγήσει σε οικονομική στενότητα χιλιάδες εταιρείες και έχει συμβάλλει στην υπερφόρτωση των φορολογικών δικαστηρίων που οφείλονται στη μη έγκαιρη πληρωμή τιμολογίων και παραστατικών που έχουν εκδοθεί….. Κατά συνέπεια, το σημείο στο οποίο οι φορολογούμενοι δικαιούνται να εκπέσουν το ΦΠΑ επί των αγορών αναβάλλεται επίσης, έως ότου ο ΦΠΑ έχει πράγματι καταβληθεί στον προμηθευτή…. Η άμεση εφαρμογή του μέτρου αναμένεται ότι θα επιφέρει μια σειρά θετικών αλλαγών στο υπάρχον επιχειρηματικό και οικονομικό περιβάλλον, όπως την αύξηση των ταμειακών ροών και την ενίσχυση της ρευστότητας για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και τη δραστική μείωση των υποθέσεων που επιλύονται δικαστικά. Παράλληλα, η εφαρμογή του συστήματος αυτού, που βασίζεται στις ευρωπαϊκές και διεθνείς βέλτιστες πρακτικές, θα συμβάλλει στην αποφυγή της δημιουργίας ενός νέου κύματος ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο και θα καταπολεμήσει την απάτη που σχετίζεται με το ΦΠΑ…. Αυτά επιδιώκονται με την προτεινόμενη διάταξη και παρακαλείται η Εθνική Αντιπροσωπεία για την ψήφισή της.»

2.8 Αντιστοίχηση εισπράξεων-πληρωμών με τα φορολογικά στοιχεία.

α) Στην περίπτωση που από τα στοιχεία της είσπραξης/πληρωμής δεν πιστοποιούνται με σαφήνεια τα φορολογικά στοιχεία που αφορά, θεωρείται ότι εξοφλούνται τα αρχαιότερα ανεξόφλητα φορολογικά στοιχεία. Δηλαδή λογιστικά θα λέγαμε ότι, κατά την εξόφληση/είσπραξη εφαρμόζεται η μέθοδος «FIFO», μόνο στην περίπτωση που δεν προκύπτει από το «παραστατικό είσπραξης/πληρωμής», ποιο συγκεκριμένο φορολογικό στοιχείο εξοφλείται.

β) Σε περίπτωση μερικής εξόφλησης φορολογικών στοιχείων, τα οποία περιλαμβάνουν περισσότερους από έναν συντελεστές ΦΠΑ, το ποσό της πληρωμής εξοφλεί κατά προτεραιότητα το μέρος του τιμολογίου που αφορά στην αξία και στον φόρο του μεγαλύτερου συντελεστή.

2.9 «Ειδικό στοιχείο προκαταβολής» στα πλαίσια του ειδικού καθεστώτος

Στις περιπτώσεις είσπραξης προκαταβολής στα πλαίσια συναλλαγών του ειδικού καθεστώτος, εκδίδεται ειδικό στοιχείο προκαταβολής.

Το ειδικό στοιχείο επέχει θέση τιμολογίου και αποτελεί το αποδεικτικό έγγραφο πραγματοποίησης της πληρωμής πριν την πραγματοποίηση της συναλλαγής.

Το ειδικό στοιχείο που φέρει τον τίτλο «Ειδικό στοιχείο προκαταβολής για σκοπούς του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ του άρθρ. 39β» εκδίδεται κατά το χρόνο είσπραξης της προκαταβολής. Το ίδιο στοιχείο, με αρνητικό πρόσημο, εκδίδεται και στην περίπτωση επιστροφής της προκαταβολής ή μέρους αυτής.

Στο «οριστικό φορολογικό στοιχείο» ( δηλαδή το τιμολόγιο ), που εκδίδεται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, αναγράφεται η συνολική αξία της συναλλαγής και επιπρόσθετη ανάλυση όσον αφορά την αξία του ειδικού στοιχείου καθώς και την τυχόν διαφορά που προκύπτει. Στην περίπτωση αυτή, επί του ποσού της διαφοράς και μόνο γεννάται υποχρέωση απόδοσης φόρου καθώς και αντίστοιχο δικαίωμα έκπτωσης, κατά το χρόνο εξόφλησης. Το ποσό της προκαταβολής θα καταχωρείται τόσο στο αρχείο πληρωμών όσο και στις καταστάσεις φορολογικών στοιχείων σύμφωνα με την ΑΓΓΔΕ ΠΟΛ.1022/7.1.2014.

3. ΠΟΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΥΜΦΕΡΕΙ Η ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ «ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΟΥ ΑΡ. 39β».

Σε περίπτωση που διατηρηθεί η «ερμηνεία», ότι η λήψη μεταχρονολογημένης επιταγής θεωρείται είσπραξη, εκτιμώ ότι ελάχιστες επιχειρήσεις θα ενδιέφερε η ένταξη στο «Ειδικό Καθεστώς του αρ. 39β», αφού ο αντισυμβαλλόμενος πελάτης των επιχειρήσεων αυτών, θα μπορεί να τους εκδώσει άμεσα με την συναλλαγή μια «μεταχρονολογημένη επιταγή», για να έχει άμεσα το δικαίωμα έκπτωσης του Φ.Π.Α και βέβαια η επιχείρηση του Ειδικού καθεστώτος την υποχρέωση άμεσης απόδοσης του Φ.Π.Α.

Επίσης η αύξηση του κόστους της λογιστικής και διαχειριστικής παρακολούθησης, ιδίως για τους τηρούντες απλογραφικά βιβλία (που μάλλον είναι και η μεγαλύτερη κατηγορία των δικαιούχων της ένταξης), θα είναι εκτιμώ ένας σημαντικός παράγοντας, που θα αποτρέπει την ένταξη στο «Ειδικό Καθεστώς του αρ. 39β».

Κατωτέρω, στο Κεφάλαιο 4, αναλύεται πως προκύπτει η ανάγκη της επιπλέον λογιστικής και διαχειριστικής παρακολούθησης, που αν συνδυαστεί με «μικρές δυνατότητες» της μηχανογράφησης των επιχειρήσεων που θα ενταχτούν, θα ανεβάσει αρκετά το απαιτούμενο στα νέα δεδομένα κόστος.

Αν λοιπόν, κάποιος αγνοούσε την «παγίδα» των μεταχρονολογημένων επιταγών και το επιπλέον κόστος της λογιστικής και διαχειριστικής παρακολούθησης, για να απαντήσει στο ερώτημα «συμφέρει ή όχι η ένταξη στο ειδικό καθεστώς», πρέπει να εξετάσει τις εξής παραμέτρους :

α) Ποιο είναι το διάστημα είσπραξης των απαιτήσεων που δημιουργούνται από τις πωλήσεις και ποιο είναι το διάστημα εξόφλησης των υποχρεώσεων που δημιουργούνται από τις αγορές και έξοδα, ( δηλαδή με τι πίστωση πουλάω και τι χρόνο πίστωσης μου δίνουν οι προμηθευτές μου ) και
β) Αν το ύψος του Φ.Π.Α των πωλήσεων του είναι σημαντικά μεγαλύτερο από το ύψος του Φ.Π.Α των αγορών και των εξόδων του ( τέτοιες περιπτώσεις κυρίως είναι οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ).
γ) Εάν έχει ελάχιστους πελάτες στου ςοποίους παρέχεται σημαντική πίστωση( π.χ. δημόσιο)
δ) Εάν η ένταξή του έχει επίδραση στον ανταγωνισμό σε σχέση με μία άλλη επιχείρηση που παραμένει στο κανονικό καθεστώς.

4. ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ «ΕΙΔΙΚΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΤΟΥ ΑΡ. 39β».

Στις επιχειρήσεις οι οποίες θα ενταχθούν στο «Ειδικό καθεστώς του Άρθρου 39β του Φ.Π.Α », χρειάζεται επιπλέον ανάλυση και ταξινόμηση των λογιστικών δεδομένων. Μια πρώτη προσέγγιση του θέματος, σε σχέση με τους απαιτούμενους λογαριασμούς έχει ως εξής :

4.1 Λογαριασμοί Φ.Π.Α.

Φ.Π.Α Εκροών ( Αφορά μόνο επιχειρήσεις που θα ενταχτούν στο «Ειδικό καθεστώς του 39β» ) και Φ.Π.Α Εισροών. ( Αφορά επιχειρήσεις που θα ενταχτούν στο «Ειδικό καθεστώς του 39β» αλλά και επιχειρήσεις που παραμένουν στο «Κανονικό καθεστώς» αλλά συναλλάσσονται με επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν ενταχθεί στο «Ειδικό καθεστώς του 39β» ) ,

Πρέπει να δημιουργηθεί ένας λογαριασμός στο οποίο με την έκδοση του τιμολογίου θα καταχωρείται ο Φ.Π.Α πωλήσεων, ξεχωριστός από τους «κλασικούς λογαριασμούς» του Φ.Π.Α, όπως προβλέπονται από την Γνωμ. 243/2162/1995
«Λογιστική του Φ.Π.Α. και πληροφορίες αναγκαίες για τη συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων Φ.Π.Α. του Ν.1642/1986», ή όπως η πρακτική και το λογιστικό σύστημα κάθε μιας επιχείρησης έχει δημιουργήσει.

Επειδή με βάση την ανωτέρω γνωμοδότηση του Ε.ΣΥ.Λ, σχεδόν όλοι οι υπολογαριασμοί του λογαριασμού «54.00 Φ.Π.Α », έχουν καταληφθεί, προτείνουμε την δημιουργία των εξής λογαριασμών :
54.91 Φ.Π.Α – Ειδικό Καθεστώς του 39β.
54.91.20 Φ.Π.Α – Ειδικό Καθεστώς του 39β.- Αγορές.
54.91.60 Φ.Π.Α – Ειδικό Καθεστώς του 39β.- Έξοδα.
54.91.70 Φ.Π.Α – Ειδικό Καθεστώς του 39β.- Πωλήσεις.

Φυσικά κάποια επιχείρηση, που έχει την δυνατότητα είναι καλύτερα να εντάξει ανάλογους υπολογαρισμούς, στο λογαριασμό « 54.00 Φ.Π.Α »

4.2 Λογαριασμοί Πωλήσεων/Αγορών.

(Οι πωλήσεις αφορούν μόνο επιχειρήσεις που θα ενταχτούν στο «Ειδικό καθεστώς του 39β» )

Μπορούν να δημιουργηθούν ειδικοί/ξεχωριστοί λογαριασμοί, στους οποίους θα καταχωρούνται οι πωλήσεις που έχουν ενταχθεί στο «Ειδικό Καθεστώς του 39β», για να γίνονται οι σχετικές επαληθεύσεις, σύμφωνα με τις διαδικασίες και το λογιστικό σύστημα επαληθεύσεων (τσεκαρίσματα), που ακολουθεί κάθε επιχείρηση. Φυσικά το ίδιο μπορεί να κάνει και με τους λογαριασμούς των αγορών.

4.3 «Αρχείο εισπράξεων/πληρωμών» - Λογαριασμοί Τάξεως .

Με σκοπό να καλυφθεί, η απαίτηση για παροχή πληροφοριών σχετικά με την τήρηση του αρχείου εισπράξεων/πληρωμών, έχουμε τις εξής δυνατότητες παρακολούθησης :

α) Άντληση των απαιτούμενων πληροφοριών ( εισπράξεις και πληρωμές ) από τις καρτέλες Πελατών και Προμηθευτών.
Ο τρόπος αυτός έχει το πλεονέκτημα της μη διενέργειας επιπλέον λογιστικών εγγραφών αλλά τα εξής μειονεκτήματα :
(α) Μάλλον θα απαιτηθεί σημαντικός χρόνος για την διαχωρισμό των κινήσεων που αφορούν εισπράξεις και πληρωμές που γίνονται στο «Ειδικό καθεστώς του 39β», ιδιαίτερα για όσους ενταχθούν από την χρήση 2014, στην οποία υπάρχει και το «κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α» ή ακόμα και στην χρήση 2015, κατά την οποία θα εξοφλούνται υποχρεώσεις ή θα εισπράττονται απαιτήσεις που είχαν δημιουργηθεί πριν την δημιουργία του «ειδικού καθεστώτος» , (β) Υπάρχει σημαντικός κίνδυνος λογιστικών λαθών, σε περιπτώσεις επιστροφής/αλλαγής επιταγών, πληρωμές με τραπεζικό τρόπο ( περιπτώσεις valer ) , κ.λ.π .

β) Δημιουργία «ειδικού παραστατικού ξεχωριστών σειρών «Είσπραξης/πληρωμής απαιτήσεων/υποχρεώσεων τιμολογίων του «Ειδικού καθεστώτος του 39β» και καταχώρηση αυτών σε ειδικούς για το σκοπό αυτό «Λογαριασμούς Τάξεως».

Ο τρόπος αυτός έχει το μειονέκτημα της διενέργειας επιπλέον λογιστικών εγγραφών αλλά τα εξής πλεονεκτήματα :
(1) Δεν απαιτείται χρόνος για την διαχωρισμό των κινήσεων που αφορούν εισπράξεις και πληρωμές που γίνονται στο «Ειδικό καθεστώς του 39β» και
(2) Περιορίζεται ο κίνδυνος λογιστικών λαθών, σε περιπτώσεις επιστροφής/αλλαγής επιταγών, πληρωμές με τραπεζικό τρόπο ( περιπτώσεις valer ) , κ.λ.π .

Τα κύρια στοιχεία αυτού του τρόπου έχουν ως εξής :

(1) Σε κάθε περίπτωση είσπραξης/πληρωμής (όπως αυτή εννοείται στην εγκύκλιο (μετρητά, επιταγές, ταχυδρομικές επιταγές, εμβάσματα, πιστωτικές κάρτες, συμψηφισμός ή εκχώρηση απαιτήσεων, πληρωμές σε είδος, πάγιες εντολές, κ.λπ.), θα εκδίδεται από τον εκδότη και θα υπογράφεται από τον παραλήπτη το προτεινόμενο ειδικό παραστατικό «Είσπραξης/πληρωμής απαιτήσεων/υποχρεώσεων τιμολογίων του «Ειδικού καθεστώτος του 39β», στο όποιο μπορεί να γίνεται ειδική μνεία « περίοδος πληρωμής/εκπτώσης του Φ.Π.Α : Μήνας … » (αυτό κυρίως για περιπτώσεις που το παραστατικό λόγω του τρόπου/χώρου της συναλλαγής δεν εκδίδεται ή δεν υπογράφεται από τον παραλήπτη) ταυτόχρονα με την διενέργεια της πράξης.

Τα προτεινόμενα παραστατικά μπορεί λειτουργούν συμπληρωματικά των παραστατικών είσπραξης/πληρωμής, που μέχρι σήμερα εκδίδει η επιχείρηση (στην περίπτωση αυτή πρέπει να τίθεται επί αυτών σχετική διευκρίνιση) ή να εκδίδονται μόνο αυτά, τα οποία φυσικά καλύπτουν την πιστοποίηση κάθε είσπραξης και πληρωμής.

Αναλυτικότερα προτείνουμε την δημιουργία των κάτωθι «παραστατικών»

(1) Είσπραξη απαίτησης τιμολογίων του «Ειδικού καθεστώτος του 39β»
(2) Πληρωμή υποχρέωσης τιμολογίων του «Ειδικού καθεστώτος του 39β»
(3) Ακυρωτικό Είσπραξης απαίτησης τιμολογίων του «Ειδικού καθεστώτος του 39β»
(4) Ακυρωτικό Πληρωμής υποχρέωσης τιμολογίων του «Ειδικού καθεστώτος του 39β» (Τα προτεινόμενα στοιχεία των περιπτώσεων (3) και (4), καλύπτουν κυρίως την προβλεπόμενη από την ερμηνευτική, περίπτωση μη είσπραξης της επιταγής, κατά την οποία, η φορολογητέα αξία μειώνεται κατά το χρόνο που σφραγίστηκε η επιταγή).

Επίσης οι ειδικές σειρές των παραστατικών αυτών, προτείνονται και στην περίπτωση που κάποια επιχείρηση επιλέξει να λειτουργεί το αρχείο «εισπράξεων/πληρωμών », σύμφωνα με την περίπτωση (α), γιατί τα διάφορα μηχανογραφικά συστήματα έχουν την δυνατότητα να δημιουργούν καρτέλες με βάση το είδος του παραστατικού.

Επίσης να σημειώσουμε ότι στην ΠΟΛ.1214/30.9.2014, προβλέπεται υποχρεωτικά και η τήρηση ενός νέου παραστατικού, τα οποία περιλαμβάνονται στο «αρχείο εισπράξεων/πληρωμών :

(5) «Ειδικό στοιχείο προκαταβολής για σκοπούς του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ του άρθρ. 39β» εκδίδεται κατά το χρόνο είσπραξης της προκαταβολής. Το ίδιο στοιχείο, με αρνητικό πρόσημο, εκδίδεται και στην περίπτωση επιστροφής της προκαταβολής ή μέρους αυτής.

Τέλος στο «οριστικό φορολογικό στοιχείο» (Δηλαδή τα τιμολόγια) , που εκδίδεται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, αναγράφεται η συνολική αξία της συναλλαγής και επιπρόσθετη ανάλυση όσον αφορά την αξία του ειδικού στοιχείου καθώς και την τυχόν διαφορά που προκύπτει. Άρα πρέπει να γίνει διαφοροποίηση /εμπλουτισμός του παραστατικού «τιμολόγιο».

4.4 Λογιστική παρακολούθηση του αρχείου « εισπράξεων/πληρωμών».

Υπενθυμίζουμε ότι σύμφωνα με το Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (Ε.Γ.Λ.Σ ), ισχύουν τα εξής, σχετικά με την λειτουργία των λογαριασμών Τάξεως : «3.2.10 ΟΜΑΔΑ 10η (0): ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΤΑΞΕΩΣ. 3.2.100 Περιεχόμενο και λειτουργία. 1. Στην ομάδα 10 περιλαμβάνονται οι λογαριασμοί τάξεως με τους οποίους παρέχονται σημαντικές πληροφορίες και χρήσιμα στατιστικά στοιχεία. …. 3. Οι λογαριασμοί τάξεως λειτουργούν πάντοτε αμοιβαία, κατά ζεύγη λογαριασμών, σε αυτόνομο λογιστικό κύκλωμα της ομάδας 10, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα συλλειτουργίας τους με τους λογαριασμούς ουσίας της γενικής λογιστικής (λογ. ομάδων 1-8) και της αναλυτικής λογιστικής εκμεταλλεύσεως (λογ. ομάδας 9). 4. Με τους λογαριασμούς τάξεως παρακολουθούνται ιδίως: ……….- Διάφορες πληροφορίες και στατιστικά στοιχεία ». Ειδικότερα ισχύουν τα εξής: «3.2.105 Λογαριασμός 04 «Διάφοροι λογαριασμοί πληροφοριών χρεωστικοί» 1. Στο λογαριασμό 04, ο οποίος συλλειτουργεί μόνο με το λογαριασμό 08 «διάφοροι λογαριασμοί πληροφοριών πιστωτικοί», παρακολουθούνται διάφορες πληροφορίες και στατιστικά στοιχεία, σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε οικονομικής μονάδας. ….2. Ο λογαριασμός 04 αναπτύσσεται σε δευτεροβάθμιους, τριτοβάθμιους και αναλυτικότερους λογαριασμούς σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε οικονομικής μονάδας. 3. Ο λογαριασμός 04 χρεώνεται με οποιαδήποτε αξία που η οικονομική μονάδα κρίνει ότι απεικονίζει στους οικείους υπολογαριασμούς τις πληροφορίες ή τα στατιστικά στοιχεία που επιθυμεί να παρακολουθεί (π.χ. λογιστικό ισότιμο, προϋπολογιστικές αξίες ή ποσότητες), με πίστωση του λογαριασμού 08, και πιστώνεται όταν παύσει να υπάρχει το ενδιαφέρον παρακολουθήσεως των πληροφοριών ή των στατιστικών στοιχείων που επιλέγονται για παρακολούθηση, με χρέωση του λογαριασμού…»

Σημειώνουμε, ότι ευρεία χρήση των λογαριασμών αυτών έγινε με την έκδοση της Γνωμ. 243/2162/1995, του Ε.ΣΥ.Λ «Λογιστική του Φ.Π.Α. και πληροφορίες αναγκαίες για τη συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων Φ.Π.Α. του Ν.1642/1986, όπως τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και ισχύει», με την οποία έχουν χρησιμοποιηθεί οι λογαριασμοί 04.90 έως 04.95 και 08.90 έως 08.95.

Επίσης με το άρθρο μας «Καταχώρηση των φορολογικών αναμορφώσεων σε λογαριασμούς τάξεως », είχαμε προτείνει την χρήση των λογαριασμών 04.96 και 08.96.

Για την τωρινή περίπτωση προτείνουμε την χρήση των κάτωθι λογαριασμών :
04.97 Πληροφορίες «Ειδικού καθεστώτος του 39β – Φ.Π.Α »
04.97.30 Εισπράξεις από πελάτες - «Ειδικού καθεστώτος του 39β – Φ.Π.Α »
04.97.30 .ΧΧΧΧ Πελάτης ΧΧΧ
04.97.50 Πληρωμές σε προμηθευτές - «Ειδικού καθεστώτος του 39β – Φ.Π.Α »
04.97.50 .ΧΧΧΧ Προμηθευτής ΧΧΧ

Οι αντίστοιχοι αντιμεταβαλλόμενοι λογαριασμοί τάξεως ,θα έχουν την ίδια ανάπτυξη με μεταβολή του πρωτοβάθμιου από 04. σε 08.

Μπορεί επίσης, ανάλογα με τις δυνατότητες του μηχανογραφικού/λογιστικού προγράμματος η ενημέρωση αυτών των λογαριασμών τάξεως να γίνεται «αυτόματα», μετά από κατάλληλες μηχανογραφικές συνδέσεις ( λογαριασμών και παραστατικών ).

Φυσικά εννοείται ότι, εφόσον ή επιχείρηση, έχει την μηχανογραφική δυνατότητα μπορεί να καταχωρεί τα ειδικά παραστατικά « Είσπραξης/πληρωμής απαιτήσεων/υποχρεώσεων του «Ειδικού καθεστώτος του 39β»», που προτείνουμε ανωτέρω, απευθείας στους λογαριασμούς πελατών/προμηθευτών και με την εξαγωγή μηνιαίως της κατάλληλης αναφοράς (report) , να συγκεντρώνει αφενός τα απαιτούμενα μηνιαία στοιχεία για την υποβολή της δήλωσης Φ.Π.Α και αφετέρου να αποδεικνύει δεόντως τις εισπράξεις/πληρωμές, σε ενδεχόμενο φορολογικό έλεγχο.

4.5. Συνδεσμολογία των προτεινόμενων Λογαριασμών.

α) Εγγραφές κατά την διάρκεια της περιόδου

Κατά την αρχική καταχώρηση του λογιστικού γεγονότος, έχουμε κυρίως τις εξής περιπτώσεις:

α1) Πώληση από υποκείμενο «Ειδικό καθεστώς» σε υποκείμενο «Κανονικό καθεστώς»

(i) Στα βιβλία του υποκείμενου στο «Ειδικό καθεστώς»
(Χ) 30.ΧΧ.ΧΧΧΧ Πελάτης ΧΧΧ
(Π) 70.ΧΧ.ΧΧΧΧ Πωλήσεις
(Π) 54.ΧΧ.ΧΧΧΧ Φ.Π.Α – Ειδικό Καθεστώς του 39β.- Πωλήσεις

(Ο λογαριασμός του Φ.Π.Α αυτού δεν θα περιληφθεί (προς το παρόν ) στην περιοδική δήλωση Φ.Π.Α, αλλά θα μεταφέρεται στον κλασσικό λογαριασμό Φ.Π.Α , ανάλογα με την είσπραξη της απαίτησης, που έχει δημιουργηθεί από την έκδοση του τιμολογίου ).

(i) Στα βιβλία του υποκείμενου στο «Κανονικό καθεστώς» ( το ίδιο φυσικά ισχύει και για τους αγοραστές, όταν ανήκουν στο «Ειδικό καθεστώς»

(Χ) 20.ΧΧ.ΧΧΧΧ Αγορές
(Χ) 54.ΧΧ.ΧΧΧΧ Φ.Π.Α – Ειδικό Καθεστώς του 39β.- Αγορές
(Π) 50.ΧΧ.ΧΧΧΧ Προμηθευτής ΧΧΧΧ
(Ο λογαριασμός του Φ.Π.Α αυτού, δεν θα περιληφθεί (ακόμα ) στην περιοδική δήλωση Φ.Π.Α, αλλά θα μεταφέρεται στον κλασσικό λογαριασμό Φ.Π.Α , ανάλογα με την πληρωμή της υποχρέωσης ).

α2) Είσπραξη απαίτησης υποκείμενου στο «Ειδικό καθεστώς» από υποκείμενο «Κανονικό καθεστώς»
(i) Στα βιβλία του υποκείμενου στο «Ειδικό καθεστώς»
(Χ) 38.ΧΧ.ΧΧΧΧ Ταμείο ( ή 33.90.ΧΧΧ Επιταγές ή 38.03 Καταθέσεις κ.λ.π )
(Π) 30.ΧΧ.ΧΧΧΧ Πελάτης ΧΧΧ

Στην περίπτωση αυτή, εφόσον δεν τηρούμε ιδιαίτερους λογαριασμούς για την παρακολούθηση των απαιτούμενων δεδομένων του «αρχείου εισπράξεων/πληρωμών», δεν διενεργούμε κάποια άλλη εγγραφή.

Σε περίπτωση όμως, που παρακολουθούμε το «αρχείο εισπράξεων/πληρωμών», σε λογαριασμούς Τάξεως πρέπει να διενεργήσουμε και την ακόλουθη εγγραφή :
(Χ) 04.97.30 .ΧΧΧΧ Πελάτης ΧΧΧ
(Π) 08.97.30 .ΧΧΧΧ Πελάτης ΧΧΧ

Όπως αναφέρουμε και ανωτέρω, οι εγγραφές αυτές μπορεί να γίνονται μηχανογραφικά (αυτόματα), μετά από την κατάλληλη μηχανογραφική συνδεσμολογία ( Λογαριασμών και Παραστατικών ).

(ii) Στα βιβλία του υποκείμενου στο «Κανονικό καθεστώς», (το ίδιο φυσικά ισχύει και για τους αγοραστές, όταν ανήκουν στο «Ειδικό καθεστώς» )
(Χ) 50.ΧΧ.ΧΧΧΧ Προμηθευτής ΧΧΧΧ
(Π) 38.ΧΧ.ΧΧΧΧ Ταμείο ( ή 33.90.ΧΧΧ Επιταγές ή 38.03 Καταθέσεις κ.λ.π )

Σε περίπτωση όμως, που παρακολουθούμε το «αρχείο εισπράξεων/πληρωμών», σε λογαριασμούς Τάξεως πρέπει να διενεργήσουμε και την ακόλουθή εγγραφή :
(Χ) 04.97.50 .ΧΧΧΧ Προμηθευτής ΧΧΧ
(Π) 08.97.50 .ΧΧΧΧ Προμηθευτής ΧΧΧ

β) Εγγραφές που γίνονται στο τέλος του μήνα για τον υπολογισμό του Φ.Π.Α., που πρέπει να αποδοθεί ή να συμψηφιστεί.

Υπολογισμός των απαιτήσεων που εισπράχθηκαν ή των υποχρεώσεων που πληρώθηκαν.
(i) Στα βιβλία του υποκείμενου στο «Ειδικό καθεστώς», στους λογαριασμούς Τάξεως
(Χ) 08.97.30 .9999 Πελάτες – Εισπράξεις μηνός ΧΧΧ
(Π) 04.97.30 .ΧΧΧΧ Πελάτες ΧΧΧ έως ΧΧΧ

(Γίνεται δηλαδή ένας υπολογισμός των μηνιαίων εισπράξεων, για τις οποίες υπάρχει υποχρέωση απόδοσης του Φ.Π.Α. Ο υπολογισμός αυτός, όπως έχουμε αναλύσει και ανωτέρω μπορεί να γίνει και από τους λογαριασμούς ουσίας (πελατών), μετά από σχετική επεξεργασία, μηχανογραφική ή μη ).

Μεταφορά με βάση τους ανωτέρω υπολογισμούς στους λογαριασμούς Ουσίας του Φ.Π.Α , ανάλογου ποσού
(Χ) 54.ΧΧ.ΧΧΧΧ Φ.Π.Α – Ειδικό Καθεστώς του 39β.- Πωλήσεις
(Π) 54.ΧΧ.ΧΧΧΧ Φ.Π.Α

(Με βάση τα στοιχεία των μηνιαίων εισπράξεων γίνεται μεταφορά ανάλογου ποσού από τον λογαριασμό «Φ.Π.Α – Ειδικό Καθεστώς του 39β.- Πωλήσεις» στο κλασσικό λογαριασμό Φ.Π.Α , ( π.χ εισπράξεις μηνός 100 ευρώ, μεταφορά Φ.Π.Α 18,70 ευρώ ( = (100/1,23) * 23% )). Φυσικά εφόσον υπάρχουν διαφορετικοί συντελεστές Φ.Π.Α χρειάζεται ανάλογη λογιστική παρακολούθηση και σχετικός επιμερισμός.)

(ii) Στα βιβλία του υποκείμενου στο «Κανονικό καθεστώς» », ( το ίδιο φυσικά ισχύει και για τους αγοραστές, όταν ανήκουν στο «Ειδικό καθεστώς» ), στους λογαριασμούς Τάξεως.

(Χ) 04.97.50 .ΧΧΧΧ Προμηθευτές ΧΧΧ έως ΧΧΧ
(Π) 08.97.30 .9999 Προμηθευτές – Πληρωμές μηνός ΧΧΧ

(Γίνεται δηλαδή ένας υπολογισμός των μηνιαίων πληρωμών, για τις οποίες υπάρχει δικαίωμα έκπτωσης του Φ.Π.Α. Ο υπολογισμός αυτός, όπως έχουμε αναλύσει και ανωτέρω μπορεί να γίνει και από τους λογαριασμούς ουσίας ( προμηθευτών ), μετά από σχετική επεξεργασία, μηχανογραφική ή μη ) .

Μεταφορά με βάση τους ανωτέρω υπολογισμούς στους λογαριασμούς Ουσίας του Φ.Π.Α , ανάλογου ποσού
(Χ) 54.ΧΧ.ΧΧΧΧ Φ.Π.Α
(Π) 54.ΧΧ.ΧΧΧΧ Φ.Π.Α – Ειδικό Καθεστώς του 39β.- Αγορές

(Με βάση τα στοιχεία των μηνιαίων πληρωμών γίνεται μεταφορά ανάλογου ποσού από τον λογαριασμό «Φ.Π.Α – Ειδικό Καθεστώς του 39β.- Αγορές» στο κλασσικό λογαριασμό Φ.Π.Α, ( π.χ πληρωμές μηνός 100 ευρώ, μεταφορά Φ.Π.Α 18,70 ευρώ ( = (100/1,23) * 23% ) ) . Φυσικά εφόσον υπάρχουν διαφορετικοί συντελεστές Φ.Π.Α χρειάζεται ανάλογη λογιστική παρακολούθηση και σχετικός επιμερισμός. )

Για την πρόταση μας, όσον αφορά την λογιστική παρακολούθηση του «αρχείου εισπράξεων/πληρωμών», στα απλογραφικά ( β΄ κατηγορίας ) βιβλία, η οποία σαφώς θα είναι πιο δύσκολη, λόγω της μη υποχρέωσης τήρησης ( έως τώρα) στοιχείων εισπράξεων/πληρωμών , καθώς και για κάποιες ειδικές περιπτώσεις, θα επανέλθουμε με νεώτερη αρθρογραφία.

5. ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ευελπιστούμε ότι οι προτάσεις μας, για την λογιστική παρακολούθηση των πράξεων του «Ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α, άρθρο 39β», θα συμβάλλουν στην όσο το δυνατόν πιο χρηστική κατάστρωση της δομής και της συνδεσμολογίας των λογαριασμών, που θα γίνει από τους υπεύθυνους των λογιστηρίων των επιχειρήσεων και τονίζουμε, ότι σε καμία περίπτωση η πρότασή μας δεν πρέπει να θεωρηθεί ως η καταλληλότερη για κάθε επιχείρηση και κάθε λογιστήριο.

πηγή taxheaven